Physical Agency

กิจกรรมบำบัดถือกำเนิดขึ้นและเป็นที่รู้จักตั้งแต่สมัยหลังสงครามโลก ครั้งที่ 2 ในต่างประเทศ โดยทำการบำบัดรักษาทหารที่ได้รับบาดเจ็บจากสงคราม ต่อมาได้มีการส่งเสริมและพัฒนามาอย่างต่อเนื่องทั้งในยุโรปและอเมริกา

ส่วนในประเทศไทยกิจบางครั้งยังไม่เป็นที่รู้จักกันมากเท่าไรทั้งที่ กิจกรรมบำบัดได้เข้ามาในประเทศไทยและให้การบำบัดรักษาคนไทยมาหลายสิบปีแล้ว

มารู้จักกิจกรรมบำบัด

กิจกรรมบำบัด เป็นศาสตร์แขนงหนึ่งที่ให้การบำบัด รักษา ฟื้นฟู ป้องกัน และส่งเสริมเกี่ยวกับสุขภาพโดยเน้นที่ความสามารถในการทำกิจกรรมและการดำเนิน ชืวิตในผู้ป่วยด้านระบบประสาท อัมพาต ครึ่งซีก อัมพาตครึ่งท่อน เด็กสมองพิการหรือมีปัญหาด้านการเคลื่อนไหวในการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ทำให้ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตนเองได้ในการทำกิจวัตรประจำวัน

ขอบเขตการรักษาทางกิจกรรมบำบัด

ขอบเขตการรักษาทางกิจกรรมบำบัดได้แก่ การฟื้นฟูระบบประสาทการรับความรู้สึก การฟื้นฟูความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น การรับประทานอาหาร การใส่เสื้อผ้า การกระตุ้นการกลืน การฝึกการทำงานของแขนมือ การหยิบจับสิ่งของ การฟื้นฟูการคิดการเข้าใจ ความจำ การรับรู้การสื่อสาร การพูด การเขียน รวมทั้งการดัดแปลงอุปกรณ์เสริมหรืออุปกรณ์และการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่ อาศัยเพื่อช่วยในการทำกิจวัตรประจำวันหรือกิจกรรมในการดำเนินชีวิต

ตัวอย่างกิจกรรมบำบัด

การทำกิจกรรมบำบัดมีหลายวิธี ในการเลือกใช้จะพิจารณาประกอบกับสภาวะของผู้ป่วย ตัวอย่างเช่น

1. การฝึกการใช้มือ เป็นการฝึกการใช้มือทำกิจกรรมต่างๆ เช่น การติดกระดุม การผูกเชือก การหยิบจับสิ่งของ การจับดินสอปากกาเขียนหนังสือ การหยิบจับช้อนส้อม เป็นต้น

2. การกระตุ้นกลืน  สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการกลืนยาก  หรือมีสิ่งกีดขวางเช่น สาย Feed หรือมีอาการกลืนแล้วสำลัก

3. การสื่อภาษา ในกรณีที่ผู้ป่วยมีปัญหาในด้านการสื่อสาร เช่น พูดไม่ชัด หรือฟังไม่รู้เรื่อง

4. การฝึกคิด และความเข้าใจ จะเน้นด้านการพัฒนาความจำ หรือฝึกกระบวนการคิด สำหรับผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านความจำ หรือสมองได้รับการกระทบกระเทือน

5. การทำอุปกรณ์ช่วยในการการทำกิจกรรม เช่น อุปการณ์ดาม ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยทำกิจวัตรประจำวันได้ง่ายขึ้น

ความสำคัญของกิจกรรมบำบัด

ในศาสตร์ด้านกิจกรรมบำบัดจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยตน เอง ลดการพึ่งพาจากผู้อื่น ซึ่งนอกจากจะทำให้ลดภาระของผู้ดูแลแล้ว ในตัวผู้ป่วยเองก็มีผลทำให้ผู้ป่วยมีกำลังใจ และไม่รู้สึกว่าเป็นภาระกับบุคคลรอบข้าง ผู้ดูแลจะรู้สึกได้อย่างชัดเจนว่าผู้ป่วยมีสุขภาพกาย และสุขภาพจิตใจที่ดีขึ้น  สามารถอยู่ร่วมกับสมาชิกในครอบครัวได้อย่างมีความสุข

ความแตกต่างของกิจกรรมบำบัดและกายภาพบำบัด

ศาสตร์ด้านกิจกรรมบำบัดและกายภาพบำบัดมีความแตกต่างกันในเรื่องของเป้า หมายของการให้การรักษา กายภาพบำบัดจะเน้นการฟื้นฟูการเคลื่อนไหวของผู้ป่วยให้สามารถเคลื่อนไหวได้ ตามที่ต้องการ ส่วนกิจกรรมบำบัดจะเน้นให้ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันได้เอง ซึ่งจะเห็นว่าการทำกิจกรรมบำบัดและการทำกายภาพบำบัดเป็นสิ่งคู่กัน  กายภาพบำบัดจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถขยับร่างกายได้ แต่ไม่ได้เน้นในเรื่องการเคลื่อนไหวที่ละเอียด ซับซ้อน เมื่อผู้ป่วยดีขึ้นแล้วการฝึกกิจกรรมบำบัดต่อเนื่องจึงเป็นสิ่งที่สำคัญเช่น กัน

ในประเทศไทยยังไม่คุ้นเคยกับการทำกิจกรรมบำบัดเท่าใดนัก หน้าที่ด้านกิจกรรมบำบัดจึงมาอยู่ที่นักกายภาพบำบัดแทน ซึ่งแม้ว่านักกายภาพบำบัดจะสามารถทำได้ แต่ก็ยังขาดทักษะ ความรู้ความเข้าในการให้การรักษา

ทางศูนย์ Physical agency มีการให้บริการด้านกิจกรรมบำบัดโดยนักกิจกรรมบำบัดเฉพาะทาง จึงทำให้การรักษาด้วยกิจกรรมบำบัดมีประสิทธิภาพสูงสุด

หัวหน้าทีมงานนักกายภาพบำบัดและนักกิจกรรมบำบัดประจำ Physical agency